تجربه عبور از تونل در حالی که سوار بر قطار هستید احتمالا به تاریکی تونل و صدای حرکت واگن‌ها روی ریل و لحظات پرهیجان ورود و خروج از آن پیوند خورده است. اما تونلهای امروز گاها آنقدر طولانی هستند که حضور در آن برایتان عادی می‌شود و ممکن است فراموش کنید قطار درون تونل در حال حرکت است.
در این مطلب با طولانی‌ترین تونلهای راه‌آهن جهان آشنا می‌شویم. هفت تا از طولانی‌ترین تونلهای راه‌آهن جهان در آسیا واقع شده است که 4 تونل در ژاپن و 2 تونل در چین قرار دارند. اروپا هم میزبان ۴ تونل دیگر از 10 تونل طولانی دنیاست از جمله تونل کانال مانش بریتانیا!
1- تونل پایه گوتارد سوییس
تونل پایه گوتارد با دو دالان 57 کیلومتری، یک خط آهن پرسرعت را در زیر کوه‌های آلپ سوئیس و بین شمال تا جنوب اروپا برقرار می‌کند. با بهره‌برداری از این شاهکار مهندسی در سال ۲۰۱۶، همه رتبه‌بندی‌های خطوط راه‌آهن دستخوش تغییر شد.
2- تونل سیکان ژاپن
تونل سیکان در ژاپن با حدود 54 کیلومتر درازا، سال‌های زیادی رکورددار طولانی‌ترین و عمیق ترین تونل ریلی جهان بود تا پیش از آن که سوییسی‌ها این عنوان را از آن خود کنند! این تونل که ۱۰۰ متر زیر بستر دریا ساخته شده است، از تنگه سوگارو می‌گذرد و جزایر هوکایدو و هونشو را به هم متصل می‌کند و از سال 1988 میلادی برای بهره‌برداری از قطارهای سریع‌السیر استفاده می‌شود.
3- تونل کانال مانش انگلستان
تونل مانش به طول بیش از 50 کیلومتر که در کانال مانش در مرزهای بریتانیا و فرانسه قرار دارد، طولانی‌ترین تونل ریلی زیردریایی در جهان است و بریتانیا را به فرانسه متصل می‌کند. این تونل پس از نزدیک به شش سال ساخت و ساز، در سال 1994 افتتاح شد و نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار هزینه داشت. تونل مانش برنده جایزه جهانی مهندسی توسط فدراسیون بین‌المللی مشاوران مهندسی عمران شده است.
۴- تونل پایه لوتشبرگ در سوئیس
تونل پایه لوتشبرگ که در میان کوه‌های آلپ در سوئیس ساخته شده، چهارمین تونل طولانی راه‌آهن در جهان است. سرعت قطارهای باری و مسافری در این تونل حدودا ۳۵ کیلومتری، می‌تواند تا ۲۵۰ کیلومتر در ساعت برسد.
نکته جالب در مورد این تونل آن است که تمام مراحل ساخت تا بهره‌برداری تنها دو سال و نیم زمان برده است. حدود 20 درصد از تونل با استفاده از ماشین‌های حفاری و بقیه از طریق تکنیک‌های انفجار معمولی ساخته شده و مواد حفاری‌شده در این تونل بالغ بر 16 میلیون تن است.
۵- تونل راه‌آهن گواداراما در اسپانیا
گواداراما که نام خود را از نام کوه تعبیه‌شده در آن گرفته، طولانی‌ترین تونل ریلی دولوله‌ای در اسپانیا و پنجمین تونل طولانی جهان است. این تونل ۲۸.۴ کیلومتری از طریق رشته‌کوه سیرا دگوآداراما به عنوان بخشی از راه‌آهن پرسرعت بین مادرید و والادولید حفر شده است. دو تونل موازی 30 متر از هم فاصله دارند و یک اورژانس واقع در وسط تونل، تا 1200 نفر را در خود جای می‌دهد.
۶- تونل تای هانگ چین
تونل تای‌هانگ واقع در کوه‌های تای‌هانگ چین، ششمین تونل طولانی راه‌آهن در جهان است. تای‌هانگِ دوقلو به طول 27.8 کیلومتر به عنوان بخشی از پروژه راه‌آهن چین برای عبور از کوه‌های سرسخت این منطقه ساخته شده است.این تونل از خط الراس اصلی کوه‌های تای‌هانگ تا ارتفاع 445 متری می‌گذرد و فاصله بین دو لوله، 35 متر است.
۷- تونل هاکودای ژاپن
تونل هاکودا با طول 26.45 کیلومتر، طولانی‌ترین تونل راه‌آهن زمینی در ژاپن و هفتمین تونل طولانی در جهان است. ساخت تونل سال 1998 میلادی آغاز شد و در اوایل سال 2005 با استفاده از روش جدید تونل‌سازی اتریش (NATM) به پایان رسید.
۸- تونل ایواته ایچینو ژاپن
طول هشتمین تونل طولانی دنیا 25.81 کیلومتر است. ساخت تونل در سال 1991 آغاز شد و در سال ۲۰۰۲ به بهره‌برداری رسید. طراحی تونل دارای یک مسیر دوقلوی تک سوراخ با شکل نعل اسب است. در ساخت تونل ایواته ایچینو از روش جدید تونل زنی اتریش با نام NATM علاوه بر حفاری و انفجار، حفاری مکانیکی و روش‌های برش کامل استفاده شده است.
در زلزله سال ۲۰۱۱ ژاپن تونل تعطیل شد و خدمات آن به حالت تعلیق درآمد.
۹- تونل دایشیمیزو ژاپن
تونل 22 کیلومتری دایشیمیزو نهمین تونل طولانی ریلی جهان است. برای ساخت تونل از طریق رشته کوه میکونی ژاپن، از روش‌های حفاری و حفاری انفجاری استفاده شده است. عجیب نیست که در زمان ساخت تونل در جزایر ژاپن، آب طبیعی پیدا شود. هم‌چنین در حین ساخت تونل نیز حادثه آتش‌سوزی رخ داد که منجر به فوت 16 کارگر شد.
۱۰- تونل ووشائولینگ چین
تونل ووشائولینگ، دهمین تونل طولانی ریلی جهان، ۲۱ کیلومتر درازا دارد و به عنوان بخشی از خط راه‌آهن سریع‌السیر چین، عملیات ساخت آن در سال ۲۰۰۲ شروع شد و سرعت ۱۶۰ کیلومتر در ساعت قطارهای عبوری را پشتیبان می‌کند. این تونل با استفاده از روش جدید تونل‌زنی اتریش در یک منطقه گسلی چالش برانگیز زمین‌شناسی ساخته شد.
