در جنوب غربی استان کرمان شهری واقع شده است با نام سیرجان که مردم معمولاً بهخاطر پستههای مرغوب آن را میشناسند اما از لحاظ تاریخی نیز جنبه مهمی دارد و جاذبههای تاریخی را در خود جای داده است.
باغ سنگی سیرجان
مردی ناشنوا به نام درویشخان اسفندیارپور که از طریق دامداری و کشاورزی گذران زندگی میکرد، در سال ۱۳۴۰ بعد از اصلاحات ارضی املاک خود را از دست داد و درختان باغ او خشک شدند. او برای اعتراض شروع به حفر چالهها و گذاشتن تنه درختان خشک در آن کرد و این کار را مدتها ادامه داد.
پس از آن شروع به آویزان کردن سنگ به شاخه درختان کرد. باغ سنگی سیرجان از ۱۸۰ درخت تشکیل شده که سنگهایی مانند میوه از آن آویزان هستند. بهجز سنگ، اشیای دیگری مانند لاستیک ماشین، آینههای شکسته، و فنر نیز بر روی شاخهها به چشم میخورد.
بادگیر چپقی
یکی از جذابیتهای منحصر به فردی که در سیرجان میتوان دید بادگیرها هستند. سیستم بادگیرها همانند کولر یا هواکش برای خانهها عمل میکرد. سیستم کاری بادگیر به این صورت بود که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود میکشید و با تشتهای آبی که درون آنها تعبیه شده، هوا را خنک کرده و به داخل خانه منتقل میکرد. ساختمان بادگیر چپقی در زمان رضا شاه با الهام از دودکش کشتیهای قدیمی ساخته شد که جلوه زیبایی به شهر سیرجان بخشیده است.
یخچال قدیمی سیرجان
قدمت یخدانها که یخ مورد نیاز مردم سیرجان را تأمین میکرد به دوره قاجاری باز میگردد. در سیرجان دو چالهی یخ وجود دارد که بر روی آن گنبد خشتی قرار گرفته است. مخازن یخ در گودالهایی که با عایق و آجر دورچینی شده قرار گرفته است. در فصول سرد، یخهای به وجود آمده توسط حوضچهها، توسط افراد خرد شده و به گودالهای یخ منتقل میشد.
سپس در مخازن پوشانده میشده تا زمان رسیدن فصل گرم آب خنک و یخ موجود باشد. روی هر یک از این چالهها یک گنبد عظیم مخروطی خشتی قرار گرفته که با ملات گل رس پوشیده شده است. این مواد عایق بسیار خوبی در مقابل نور و گرمای حاصل از تابش خورشید ایجاد میکند.
آرامگاه شاه فیروز
آرامگاه شاه فیروز بنایی است که به سدهی ۹ هجری باز میگردد. این بنا بر روی یک صخره واقع شده است و ارتفاع آن به ۳۰ متر میرسد. این اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. به نظر میرسد بنا متعلق به دوره ایلخانی باشد. این اثر یک ساختمان چهار طاقی آجری با هشت ستون و سقفی گنبدی است. در اطراف بنای آرامگاه تکه سفالهایی باستانی یافت شدهاند که به نظر میرسد نویدی از قدمت چندین هزار ساله آن منطقه دارند.