از مشرق به مغرب ایران که حرکت کنید، در طول جاده‌ای که به موازات البرز کشیده می‌شود، با تمدن‌ها و تپه‌های باستانی مانند تمدن چشمه علی در ری برخورد خواهید کرد.
چشمه‌ای که فرش‌ها را براق می‌کرده!
در شمال شهر ری چشمه‌ای از میان صخره‌ای بزرگ بیرون آمده و به سمت جنوب و پس از آن جنوب شرق روان می‌شود. ساکنان قدیمی این محل باور داشتند که شست و شوی فرش در کنار این چشمه موجب می‌شود فرش براق‌تر و تمیزتر شود!
یکی از اولین یکجانشینی های فلات ایران در کنار چشمه ری
نام تاریخی این چشمه «سورینی» بوده که از نام خاندان «سورن»، از دودمان اشکانی، که در این منطقه زندگی می‌کردند، گرفته شده است. در کنار چشمه تپه‌ای باستانی قرار دارد که با توجه به شواهدی که از کاوش‌های سال‌های ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۵ هجری شمسی به سرپرستی اریک اشمیت (باستان‌شناس) به دست آمده، قدمت این محوطه به اوایل هزاره چهارم قبل از میلاد می‌رسد.
در برخی منابع آمده که چشمه علی از نخستین چشمه‌های دائمی فلات ایران است که مردم در کنار آن یکجانشین شده‌اند. علاوه بر چشمه، جلوه‌های دیگری چون دیوار قدیمی شهر ری با نام «باروی ری»، کتیبه فتحعلی شاه یا نقش برجسته چشمه علی، ارگ دوره سلجوقی و آستان امامزاده عبدالله (ع) را هم می‌توان در این منطقه بازدید کرد.
آرامگاه بزرگان در جنوب چشمه علی
تاریخ طولانی ری باعث شده که در وجب به وجب این منطقه آثار تاریخی و فرهنگی متعددی یافت شود. به جهت سکونت در سال‌های اخیر، برخی از این مکان‌ها معاصر هستند. در جنوب چشمه علی قبرستانی شکل گرفته که برخی از چهره‌های نامدار در آن آرمیده‌اند. از آن جمله می‌توان به «عبدالغفار نجم الملک» و «جبار باغچه بان» اشاره کرد. «عبدالغفار نجم الملک» جغرافیدان و ریاضیدان بنامی است که از کارهای او می‌توان به ترسیم نقشه تهران و تهیه تقویم نجم‌الملک اشاره کرد که بیش از ۱۰۰ سال از وفات وی می‌گذرد. «جبار باغچه بان» نیز بنیانگذار نخستین مدرسه ویژه ناشنوایان در ایران است که خدمات ارزنده‌ای را به این قشر جامعه ارائه داد.
