رعد و برق یکی از پدیده‌های طبیعی قدرتمند است که می‌تواند بر زیرساخت‌ها و سیستم‌های حمل‌ونقل تأثیرگذار باشد. قطارهای مدرن به عنوان یکی از مهم‌ترین وسایل نقلیه عمومی در برابر این پدیده طبیعی با چالش‌های خاصی مواجه هستند. اما تکنولوژی‌های پیشرفته و سیستم‌های ایمنی که امروزه در قطارها استفاده می‌شوند تا حد زیادی این خطرات را کاهش داده و امنیت مسافران را تضمین می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های قطارهای مدرن، استفاده از ساختارهایی است که به عنوان قفس فارادی عمل می‌کنند. بدنه فلزی قطار به گونه‌ای طراحی شده که در صورت برخورد رعد و برق، جریان الکتریکی از سطح خارجی بدنه عبور کرده و به زمین منتقل می‌شود. این مکانیسم از ورود جریان الکتریکی به داخل قطار و در نتیجه از آسیب به مسافران و تجهیزات داخلی جلوگیری می‌کند. این اصل علمی بر اساس عملکرد قفس فارادی است که در بسیاری از وسایل نقلیه و ساختمان‌ها به‌کار می‌رود.
با این حال تأثیر رعد و برق تنها به خود قطار محدود نمی‌شود و ممکن است سیستم‌های مرتبط با زیرساخت‌های ریلی را نیز تحت تأثیر قرار دهد. یکی از این موارد سیستم‌های سیگنال‌دهی و ارتباطات است که ممکن است دچار اختلال شوند. در برخی موارد برخورد رعد و برق به تجهیزات کنترل ترافیک ریلی یا کابل‌های برق می‌تواند منجر به اختلال موقت در عملکرد سیستم‌های ایمنی و توقف قطار شود. به همین دلیل شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی از تجهیزات پیشرفته‌ای مانند سیستم‌های ضدصاعقه و فیوزهای حفاظتی استفاده می‌کنند تا تأثیرات منفی رعد و برق را به حداقل برسانند.
قطارهای برقی که از سیم‌های بالاسری برای تأمین انرژی استفاده می‌کنند بیشتر در معرض خطر رعد و برق هستند. با این وجود این سیستم‌ها نیز به‌طور معمول به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر شوک‌های الکتریکی ناشی از رعد و برق مقاوم باشند. این قطارها به کمک کابل‌های عایق‌دار و تجهیزات حفاظتی از خطرات ناشی از صاعقه محافظت می‌شوند و سیستم‌های بازگشتی جریان برق نیز به زمین متصل هستند تا جریان اضافی به راحتی تخلیه شود.
در کنار تمامی این اقدامات قطارهای مدرن دارای سیستم‌های هوشمند کنترل هستند که به طور خودکار در شرایط خطرناک عملکرد قطار را کنترل و تنظیم می‌کنند. این سیستم‌ها می‌توانند در صورت بروز مشکل، قطار را متوقف کرده و به رانندگان هشدار دهند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
در نهایت می‌توان گفت که با وجود توان و خطرات بالای رعد و برق، قطارهای امروزی به لطف فناوری‌های پیشرفته و سیستم‌های ایمنی مختلف به خوبی در برابر این پدیده طبیعی محافظت می‌شوند. این فناوری‌ها امنیت مسافران را تضمین می‌کنند و از تأثیرات منفی رعد و برق بر زیرساخت‌ها و تجهیزات قطارها نیز جلوگیری می‌کنند.
