تحولات فناوری در دهه‌های اخیر روش‌های طراحی و نگهداری وسایل حمل‌ونقل از جمله قطارها را دگرگون کرده است. واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) به‌عنوان ابزارهای پیشرفته به صنعت ریلی امکان داده‌اند تا فرآیندهای طراحی، تعمیر و نگهداری را کارآمدتر، ایمن‌تر و اقتصادی‌تر انجام دهند. این فناوری‌ها با ایجاد محیط‌های شبیه‌سازی شده یا ترکیب اطلاعات دیجیتال با دنیای واقعی فرصت‌هایی بی‌سابقه برای بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌ها فراهم کرده‌اند.
نقش واقعیت مجازی (VR) در شبیه‌سازی قطار
واقعیت مجازی به مهندسان و طراحان این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به ساخت نمونه‌های فیزیکی، مدل‌های سه‌بعدی دقیق قطارها را ایجاد و شبیه‌سازی کنند. این فناوری به آنها اجازه می‌دهد طراحی‌های خود را پیش از اجرا ارزیابی کرده و مشکلات احتمالی را پیش‌بینی کنند. برای مثال طراحان می‌توانند محیط داخلی قطار از جمله صندلی‌ها، دستگیره‌ها و فضاهای عمومی را آزمایش کنند تا راحتی مسافران تضمین شود. همچنین شبیه‌سازی عملکرد قطار در شرایط مختلف مانند تغییرات دما، سرعت و لرزش‌ها بدون نیاز به محیط فیزیکی قابل انجام است. یکی از نمونه‌های برجسته، استفاده از وی آر در شرکت‌های ریلی ژاپن است که از شبیه‌سازی برای بهینه‌سازی طراحی‌های سریع‌ترین قطارهایشان بهره می‌برند.
نقش واقعیت افزوده (AR) در تعمیر قطار
واقعیت افزوده نیز در فرآیند تعمیر و نگهداری قطارها انقلابی به پا کرده است. این فناوری با نمایش اطلاعات دیجیتال بر روی اجزای واقعی قطار به تکنسین‌ها کمک می‌کند تا کارآمدتر و با دقت بیشتری به تعمیرات بپردازند. با استفاده از عینک‌های آی آر تکنسین‌ها می‌توانند دستورالعمل‌های مرحله‌به‌مرحله تعمیر را بدون نیاز به مراجعه مداوم به اسناد فنی مستقیماً بر روی قطعات مشاهده کنند. همچنین آر ار می‌تواند نقص‌های فنی را با استفاده از حسگرهای متصل به سیستم‌های قطار شناسایی کرده و اطلاعات مرتبط را به تعمیرکار نمایش دهد. در برخی از پروژه‌های اروپایی این فناوری منجر به کاهش زمان تعمیرات تا ۳۰ درصد شده است.
چشم‌انداز آینده
استفاده از وی آر و آی آر در صنعت ریلی همچنان در حال گسترش است. پیشرفت‌های آینده شامل طراحی شبکه‌های ریلی هوشمند، ایجاد شبیه‌سازی‌های آموزشی برای کارکنان و استفاده از این فناوری‌ها در تحلیل داده‌های زمان واقعی است. به‌ویژه در دوره‌ای که ایمنی و کارایی در صنعت ریلی اهمیت بیشتری یافته، این ابزارها به‌عنوان اجزای حیاتی برای رشد پایدار صنعت عمل خواهند کرد.
