ایران شانزدهمین کشور پهناور دنیاست که مهد یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری بوده است. این دو موضوع باعث شده تنوع جغرافیا و تاریخ در این سرزمین همواره جذاب باشد. ثبت جهانی ۲۶ اثر منحصر به فرد و ارزشمند از ایران در یونسکو گواهی بر این موضوع است. پراکندگی سایت‌های میراث جهانی یونسکو در ایران و شبکه ریلی گسترده، فرصتی برای استفاده از قطار برای گردشگری در این زمینه را فراهم آورده است.
نهمین کشور ارزشمند دنیا برای یونسکو!
رتبه ایران از نظر دارا بودن بیشترین آثار ثبت یونسکو تا سال 2022 میلادي، دهم جهان است که جایگاه بسیار خوبی محسوب می‌شود. ثبت آثاری که برای جهانیان ارزشمند است باعث می‌شود که مردم دنیا توجه بیشتری به آن‌ها نشان دهند و برای دیدن این آثار سفر کنند.
ایجاد دسترسی مناسب و امکانات رفاهی و گردشگری در نزدیکی آثار ثبت جهانی یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که کشورهای مختلف برای توسعه گردشگری خود در نظر می‌گیرند.
پراکنش گسترده خطوط ریلی ایران باعث شده که بتوانید برای دیدن تعداد زیادی از آثار ثبت جهانی ایران در یونسکو، با قطار برنامه‌ریزی کنید.
شوش و شوشتر و چغازنبیل با قطار خوزستان
شمال خوزستان یکی از جذاب‌ترین مناطق ایران است که هم طبیعت‌دوستان را راضی نگه می‌دارد و هم علاقمندان فرهنگ و تاریخ را! رودهای پرآب دز و کرخه در این نقطه وارد خوزستان می‌شوند. اینجا محل تلاقی کوهستان با دشت و جلگه است و همین موضوع کافیست که همه چیز متفاوت شود! همین موضوع و همینطور نزدیکی به بین‌النهرین باعث شده که در طول تاریخ ایران از هزاران سال پیش تا به امروز آثار مهمی از گذشتگان به جا بماند. هیچ کجای ایران را نداریم که بتوان به سه اثر ثبت جهانی در فاصله زمانی کمتر از یک ساعت دسترسی داشت. کافیست سوار قطار خوزستان شوید و در ایستگاه اندیمشک از قطار پیاده شوید. از ایستگاه راه‌آهن اندیمشک تا کاخ آپادانا در شوش نیم‌ساعت راه در پیش دارید.
از شوش راهی چغازنبیل شوید تا دومین اثر ثبت جهانی خوزستان را ببینید و کمتر از یک ساعت پس از آن به شوشتر می‌رسید و آسیاب‌های آبی شوشتر میزبان شماست.
جنگل‌های هیرکانی با قطار گرگان
بدون شک راه‌آهن شمال و قطار گرگان یکی از جذاب‌ترین انتخاب‌ها برای سفر است. قطار شمال با عبور از ارتفاعات البرز به جنگل‌های باستانی ایران می‌رسد که سال 1398 در لیست آثار جهانی ایران به ثبت رسید. جنگل‌های هیرکانی محدوده وسیعی از شمال ایران را به طول 850 کیلومتر پوشش می‌دهد و به دلیل قدمت بالا و تنوع زیستی غنی به عنوان دومین اثر طبیعی ایران در سازمان یونسکو به ثبت رسید. طبق اسنادی که در یونسکو به ثبت رسیده است قدمت این جنگل‌ها به ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال می‌رسد.
بازار بزرگ و کلیساهای آذربایجان با قطار تبریز
گنبد سلطانیه بزرگ‌ترین گنبد تمام آجری جهان است که در فاصله ۴۵ کیلومتری ایستگاه راه‌آهن شهر زنجان واقع شده و به راحتی از تهران در دسترس است.
قطار تهران تبریز شما را به بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده دنیا می‌رساند که در سال 2010 میلادی مورد تایید یونسکو قرار گرفت. حالا که تا تبریز آمده‌اید، سوار قطار برقی جلفا شوید و به دیدن مجموعه کلیساهای ارامنه ایران در کنار رود ارس بروید. کلیسای سنت استپانوس در منطقه مرزی ایران و نخجوان واقع شده است و یکی از سه کلیسای ثبت جهانی ایران از این مجموعه است. برای دیدن دو کلیسای دیگر یعنی قره‌کلیسا و کلیسای زُر زُر باید راهی چالدران و ماکو شوید.
پرسپولیس و تخت جمشید با قطار شیراز
تخت جمشید که جهانیان آن را با نام پرسپولیس می‌شناسند معروف‌ترین جاذبه تاریخی ایران است و معمولا نام پاسارگاد بلافاصله بعد از آن می‌آید. با افتتاح قطار شیراز، دسترسی به این دو اثرِ غرورآفرینِ ایران‌زمین از طریق ایستگاه‌های شیراز و سعادت‌شهر به راحتی میسر شده است.
حالا که با قطار شیراز به پایتخت فرهنگ و ادب ایران آمده‌اید، به یکی دیگر از آثار ثبت جهانی‌مان یعنی باغ ارم از مجموعه باغ‌های ایرانی سر بزنید.
اگر فرصت کافی دارید و به تاریخ ایران علاقمند هستید، بدانید و آگاه باشید که این قطار، شما را در نزدیکی مسیر ساسانی فارس پیاده کرده است که در سال 2018 به تایید مجمع جهانی یونسکو رسید. مسیر ساسانی فارس از سروستان تا فیروزآباد و بیشاپور را پوشش می‌دهد که البته مسیر همگی آن‌ها جاده‌ای است.
دیدار نصف جهان با قطار اصفهان
شهر اصفهان به تنهایی 3 اثر ارزشمند را در سازمان یونسکو به ثبت رسانده است. میدان بزرگ نقش جهان که شامل مسجد شیخ لطف‌اله، مسجد امام و عمارت عالی قاپو می‌شود، مقصد همیشگی جهانگردانی است که به ایران سفر می‌کنند. حالا شما این فرصت را دارید که با قطار اصفهان، علاوه بر میدان امام به دیدار مسجد جامع اصفهان و باغ چهل‌ستون از مجموعه جهانی باغ‌های ایرانی بروید.
قطار تهران یزد
با انتخاب قطار تهران یزد، می‌توانید برای یک سفر جذاب شامل 4 اثر ثبت جهانی ایران برنامه‌ریزی کنید. پس از بازدید اثر جهانی کاخ گلستان تهران، راهی میدان راه‌آهن می‌شوید تا خود را به اولین شهر ثبت جهانی شده‌ی ایران در یونسکو برسانید. قدم‌زدن در بافت قدیم شهر یزد که با عنوان منظر فرهنگی به ثبت رسیده است، مثل یک سرعت‌گیر دلچسب در دنیای شلوغ امروز عمل می‌کند.
باغ دولت آباد یزد و باغ پهلوان‌پور مهریز از مجموعه باغ‌های ایرانی این سفر قطاری کوتاه را کامل می‌کند.
کویر لوت با قطار کرمان
شاید برایتان عجیب باشد اما استان کرمان بیشترین تعداد اثر ثبتی ایران در یونسکو را دارد! اولین اثر طبیعی ایران که در دنیا مطرح شد، کویر لوت است و ناب‌ترین مناظر آن را در شهداد کرمان می‌توانید ببینید. هم‌چنین باغ شازده ماهان نمونه‌ای از باغ ایرانی است که تا ایستگاه راه‌آهن کرمان حدود ۴۰ دقیقه فاصله دارد. بر سر راه می‌توانید قنات گوهرریز جوپار یکی از قنات‌های ثبت شده در یونسکو را هم ببینید.
حتما تصاویر روستای صخره‌ای میمند با معماری جذابش را دیده‌اید. نزدیک‌ترین ایستگاه قطار برای رفتن به این سایت جهانی و آشنایی با آداب و رسوم منحصر به فرد مردم میمند کرمان، ایستگاه سیرجان است که حدود یک ساعت و نیم با آن فاصله دارد.
دیگر آثار ثبتی استان کرمان یعنی ارگ بم و قنات‌های اكبرآباد و قاسم‌آباد در محدوده شهر بم واقع شده است که با قطار زاهدان می‌توانید آن را ببینید.
ارگ بم و شهر سوخته با قطار زاهدان
قطاری که از کرمان به زاهدان می‌رود، در ایستگاه بم توقف دارد. شهری که برای ما ایرانی‌ها یادآور خاطره تلخ زلزله سال 1382 است و روزهای سختی که بر مردم این شهر و تمام ایران گذشت. اما موضوع مهمی که در آن سال توجه دوستداران تاریخ و فرهنگ را از تمام دنیا به خود جلب کرد تخریب وسیع یکی از اولین آثار جهانی ایران یعنی ارگ بم بود. خوشبختانه با کمک‌های بین‌المللی بخش بزرگی از ارگ بم مرمت شده و شرایط پایداری پیدا کرده است.
یکی دیگر از آثار ثبت جهانی ایران که به دلیل دور بودن از مرکز و دسترسی دشوار، بسیار مورد کم‌توجهی قرار گرفته شهر سوخته است. اما با رسیدن قطار به زاهدان، از ایستگاه راه‌آهن این شهر تا شهر سوخته کمتر از دو ساعت راه در پیش دارید.
به دیار فرهاد و شیرین با قطار جدید غرب
اگرچه بیستون را عشق کند و شهرتش فرهاد برد، اما این یادگار عظیم و حیرت‌انگیز پیشینیان ما هم‌چنان مایه مباهات مردم کرمانشاه و البته تمام ایران است. با راه‌اندازی قطار کرمانشاه، دسترسی به سایت جهانی بیستون بسیار ساده شده است و در فاصله زمانی کمتر از نیم ساعت از ایستگاه قطار کرمانشاه می‌توان به تماشای این کوه بزرگ و شگفتی‌های پنهانِ آن رفت.
همانطور که ملاحظه کردید، می‌توان برای دیدن 24 اثر از مجموع سایت‌های ثبت جهانی ایران با قطار برنامه‌ریزی کرد. فراموش نکنید یکی از آثار ثبتی ایران در یونسکو، خود راه‌آهن است و این دم‌دست‌ترین اثر ثبتی است که با قطار پیوند خورده است.
